Gjuha angleze është një ndër gjuhët më të përhapura në botë, është gjithandej. E hasim në punë, në revista, rrjete sociale apo edhe në qytet.

Kur udhëtojmë takojmë persona të ndryshëm dhe mund të themi se shumica prej tyre flasin gjuhën angleze. Kjo gjuhë e përbashkët na ndihmon të krijojmë një dialog me një person tjetër i cili nuk flet gjuhën tonë shqipe, apo as ju nuk flisni gjuhën e tij apo saj, andaj e kemi më të lehtë të komunikojmë nëse përdorim gjuhën angleze si “lingua franca”, që ka kuptimin e një gjuhe të përbashkët. Kjo na ndihmon shumë të bisedojmë me ta dhe të mësojmë më shumë për vendin ku udhëtojmë, kulturën, historinë dhe traditat, po ashtu na ndihmon te kërkojmë ndihmë. Nëse nuk kemi një gjuhë të përbashkët me personin me të cilin dëshirojme të bisedojmë, cdo gjë bëhet më e vështirë.

Ka shumë fakte ku tregojnë se bota anglishtfolëse është mjaft e gjerë, ajo përfshin 88 vende dhe territore ku anglishtja ka rëndësi zyrtare, administrative dhe kulturore. Nga fillimi i viteve 2000, gjuha angleze flitej nga një deri në dy miliardë njerëz, duke e bërë atë gjuhën më të folur në nivel global, të tretin më të madh për sa i përket folësve vendas dhe të shpërndarë gjerësisht gjeografikisht. Grupimi i kombeve që kryesisht flasin anglisht si gjuha e tyre amtare nganjëherë referohet si Anglosferë, dhe individët që flasin anglisht njihen si anglofonë.

Origjina e gjuhës angleze qëndron në Angli dhe Ultësirën Skoceze, rajone brenda Mbretërisë së Bashkuar. Që nga shekulli i 17-të, anglishtja, në formën e saj moderne, është përhapur në mbarë botën fillimisht përmes ndikimit të Anglisë dhe më pas të Mbretërisë së Bashkuar, dhe më vonë të Shteteve të Bashkuara. Me përhapjen e formave të ndryshme të mediave nga këto kombe, anglishtja është shfaqur si gjuha mbizotëruese për komunikimin ndërkombëtar dhe shërben si “lingua franca” në shumë sektorë si shkenca dhe ligji.

Shtetet e Bashkuara dhe India njihen me numrin më të madh të anglishtfolësve, përkatësisht me 306 milionë dhe 265 milionë. Më pas janë Pakistani (104 milionë), Mbretëria e Bashkuar (68 milionë) dhe Nigeria (60 milionë). Që nga viti 2022, kishte rreth 400 milionë folës të gjuhës angleze. Kur përfshihen individë që flasin anglisht si gjuhë të dytë, vlerësimet e numrit të përgjithshëm të anglofonëve variojnë nga 1.5 miliardë në 2 miliardë.

Përveç varieteteve kryesore të anglishtes si anglishtja amerikane, britanike, kanadeze, australiane, irlandeze dhe e Zelandës së Re, vende të ndryshme si Afrika e Jugut, India, Nigeria, Filipinet, Singapori, Xhamajka, Trinidad dhe Tobago kanë një numër të konsiderueshëm folësit amtare të vazhdimësisë së dialekteve duke filluar nga gjuhët kreole të bazuara në anglisht deri te anglishtja standarde. Për më tepër, vende si Gana përdorin anglishten si gjuhën e tyre kryesore zyrtare, pavarësisht se ajo nuk është gjuha amtare për shumicën e popullsisë.

Përafërsisht 1.35 miliardë individë në mbarë botën (nga një popullsi prej 7.8 miliardë) janë të aftë në anglisht, duke përbërë më shumë se 15% të popullsisë globale. Kjo prevalencë e madhe e forcon statusin e saj si gjuha më e folur në mbarë botën. Rrjedhimisht, anglishtja ka statusin e gjuhës zyrtare në organizata të ndryshme ndërkombëtare si Kombet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian, pavarësisht se vetëm dy vende e kanë atë si gjuhë amtare.

Përparimi i gjuhës angleze është veçanërisht i dukshëm brenda Bashkimit Evropian (BE). Historikisht, frëngjishtja mbajti ndikimin si gjuha mbizotëruese deri në mesin e viteve shtatëdhjetë. Megjithatë, peizazhi i BE-së u transformua me pranimin e Finlandës, Suedisë në vitet 1990 dhe vendeve të Evropës Qendrore dhe Lindore në vitet 2000. Anglishtja zëvendësoi frëngjishten si gjuhë kryesore dhe tani qëndron si një nga tre gjuhët kyçe të BE-së së bashku me frëngjishten dhe gjermanishten.

Shqetësimet u ngritën në lidhje me statusin e anglishtes pas vendimit të Britanisë për t’u larguar nga BE (Brexit). Megjithatë, duke pasur parasysh njohjen e saj si Lingua Franca, e domosdoshme për komunikim dhe bashkëpunim brenda sistemit, heqja e saj nga statusi i gjuhës zyrtare pas Brexit është shumë e pamundur. Mbështetja e gjerë në anglisht në mesin e shumicës së punonjësve të BE-së e përforcon më tej pozicionin e saj të rrënjosur.